Năm: 2021

Hơn nửa thế kỷ “giữ lửa” cho nghệ thuật chèo

Với nhiệm vụ giữ gìn, kế thừa, phát huy và phát triển nghệ thuật sân khấu chèo của dân tộc, trong suốt quá trình 70 năm xây dựng và phát triển, Nhà hát Chèo Việt Nam (tiền thân là tổ Chèo trong Đoàn Văn công Nhân dân Trung ương) luôn bám sát đường lối văn hóa, văn nghệ của Đảng và Nhà nước, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng và Nhà nước giao phó.

Các thế hệ nghệ sĩ của Nhà hát Chèo Việt Nam từ năm 1951 đến nay luôn xứng vai trò “anh cả” trong công cuộc gìn giữ, bảo tồn và phát huy sáng tạo chuẩn mực về nghệ thuật chèo; kế thừa các giá trị của nghệ thuật dân gian truyền thống, đồng thời tiếp thu tinh hoa của các loại hình sân khấu khác, lấy ánh sáng khoa học làm nền tảng cho sự phát triển nghệ thuật sân khấu chèo. Có thể kể đến những cái tên tiêu biểu gắn liền với nghệ thuật chèo như: Đạo diễn, NSND Trần Bảng, Phạm Như Khôi; GS Hà Văn Cầu; NGND, Nhạc sĩ Hoàng Kiều; Đạo diễn, NSND Chu Văn Thức; NSƯT, nhạc sĩ Bùi Đức Hạnh; Nhạc sĩ Vũ Đình Quân; Đạo diễn, NSND Bùi Đắc Sừ; Đạo diễn, NSƯT Hà Quốc Minh; Đạo diễn, TS. NSND Nguyễn Thị Bích Ngoan.

Với những cống hiến hết mình để gìn giữ và phát triển nghệ thuật chèo, trong 70 năm qua, Nhà hát Chèo Việt Nam đã nhận được nhiều huân, huy chương do Nhà nước và Chính phủ trao tặng. Các thế hệ nghệ sĩ đã được Nhà nước phong tặng các danh hiệu NSND, NSƯT gồm 20 NSND, 61 NSƯT.

Thời gian qua, trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát, chuỗi chương trình Online Giữ lửa đam mê của Nhà hát đã để lại những ấn tượng tốt đẹp, giành được tình cảm yêu thương trân quý của khán giả. Nhà hát Chèo dùng máy móc công nghệ lưu lại tất cả những chương trình biểu diễn. Online Giữ lửa đam mê minishow trên trang fanpage của Nhà hát để cho khán giả tâm huyết với nghệ thuật chèo theo dõi. Đây là hướng mà nhà hát tiếp cận nhiều với khán giả. Nhân dịp kỷ niệm 70 năm thành lập, Nhà hát đã chọn được 7 vở chèo truyền thống, và đã lên lịch dàn dựng, ghi hình 7 vở, thu âm lại những làn điệu truyền thống cho các thế hệ sau với các trích đoạn.

Phát huy truyền thống 70 năm

Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Tạ Quang Đông khẳng định: “Kỷ niệm 70 năm xây dựng và phát triển, cũng chính là dịp để các thế hệ cán bộ quản lý, viên chức, người lao động của Nhà hát Chèo Việt Nam, cùng tất cả những người yêu mến Nhà hát, yêu mến nghệ thuật chèo cùng nhau ôn lại, trân trọng những thành tựu đã đạt được, để rồi chung tay góp sức đưa Nhà hát tiếp tục phát triển trên chặng đường mới”.

Trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay, để kế tục xứng đáng truyền thống và thực hiện tốt sứ mệnh của Nhà hát, đáp ứng sự phát triển chung của Ngành và hiện thực hóa niềm tin, sự kỳ vọng của xã hội, thay mặt Ban Cán sự Đảng, Lãnh đạo Bộ VHTTDL, Thứ trưởng Tạ Quang Đông đề nghị Nhà hát cần phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm, chủ động, năng động, phát huy trí tuệ, tài năng của tập thể lãnh đạo, nghệ sĩ, viên chức, người lao động trong việc xây dựng, phát triển Nhà hát nhanh và bền vững trong tình hình mới; Quan tâm hơn nữa đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, bồi dưỡng kỹ năng biểu diễn cho lớp diễn viên kế cận.

Nhằm đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa, văn nghệ ngày càng cao của nhân dân, Thứ trưởng Tạ Quang Đông mong muốn Nhà hát tăng cường tổ chức dàn dựng các chương trình vở diễn mới, khôi phục, nâng cao các vở diễn cũ có nội dung và chất lượng nghệ thuật tốt, khai thác các chương trình ca hát dân gian, đầu tư xây dựng các chương trình, vở diễn biểu diễn sân khấu nhỏ, sân khấu lớn Kim Mã để phục vụ và giới thiệu nghệ thuật Chèo với khán giả trong nước và Quốc tế. Bên cạnh đó, Nhà hát cần chủ động trong việc thu hút các nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú ở trong và ngoài nước đến biểu diễn, giảng dạy, nghiên cứu tại Nhà hát; có cơ chế, chính sách đãi ngộ, tôn vinh các các nghệ sĩ, nhà quản lý tâm huyết, tài năng, có nhiều cống hiến cho sự nghiệp của Nhà hát.

Đồng thời, Thứ trưởng Tạ Quang Đông cũng tin tưởng trong thời gian tới Nhà hát sẽ tiếp tục duy trì tốt công tác biểu diễn phục vụ chính trị, phục vụ nhân dân, quan tâm tới khán giả là học sinh, sinh viên các trường Đại học, Cao đẳng…đặc biệt là đồng bào ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo.

Chúc mừng các thế hệ cán bộ, nghệ sĩ Nhà hát nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày thành lập và đón nhận Huân chương Lao động hạng nhì, Thứ trưởng Tạ Quang Đông bày tỏ: Tập thể Nhà hát Chèo Việt Nam và từng cá nhân mỗi nghệ sĩ đã cùng chung tay gánh vác và cố gắng để giữ gìn nghề, phát huy truyền thống 70 năm tự hào thông qua những tác phẩm nghệ thuật chèo hấp dẫn, đặc sắc thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc, xây dựng con người Việt Nam thời đại mới và gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị truyền thống với giá trị hiện đại là điều đáng ghi nhận và trân trọng.

Nguồn: Bài, ảnh: VŨ MỪNG (Báo Điện tử Văn hóa)

Vào những năm 50 của thế kỷ trước, khi cuộc kháng chiến chống Pháp đang trong giai đoạn khốc liệt nhất, tại Chiến khu Việt Bắc, Nhà hát Chèo Việt Nam (tiền thân là tổ Chèo trong Đoàn Văn công Nhân dân Trung ương) được thành lập. Các thế hệ nghệ sĩ của Nhà hát từ năm 1951 đến nay luôn xứng đáng với vai trò “cánh chim đầu đàn” trong công cuộc gìn giữ, bảo tồn và phát huy sáng tạo chuẩn mực về nghệ thuật Chèo; kế thừa các giá trị của nghệ thuật dân gian truyền thống, đồng thời tiếp thu tinh hoa của các loại hình sân khấu khác, lấy ánh sáng khoa học làm nền tảng cho sự phát triển… Có thể kể đến những cái tên tiêu biểu như: Đạo diễn, NSND Trần Bảng; Phạm Như Khôi; GS Hà Văn Cầu; NGND, nhạc sĩ Hoàng Kiều; Đạo diễn, NSND Chu Văn Thức; NSƯT, nhạc sĩ Bùi Đức Hạnh; Nhạc sĩ Vũ Đình Quân; Đạo diễn, NSND Bùi Đắc Sừ; Đạo diễn, NSƯT Hà Quốc Minh; TS, đạo diễn, NSND, Nguyễn Thị Bích Ngoan…

Nắm bắt bối cảnh đất nước trong từng giai đoạn, các đồng chí lãnh đạo qua từng thời kỳ của Nhà hát Chèo Việt Nam đã và đang đồng hành cùng tập thể cán bộ, nghệ sĩ Nhà hát triển khai các hoạt động chuyên môn bám sát chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; thực hiện các kế hoạch biểu diễn phục vụ chính trị tại vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo. Bên cạnh các hoạt động biểu diễn phục vụ đồng bào trong nước, nhiều năm qua, Nhà hát đã triển khai thực hiện và tham gia các chương trình giao lưu văn hóa quốc tế nhằm quảng bá môn nghệ thuật thuần Việt nhất đến với khán giả nước ngoài tại nhiều quốc gia như: Bungari, Hungari, Vương quốc Bỉ, Thụy Sĩ, Đức, Nhật, Vương quốc Anh, Cộng hòa Pháp; Quatar; Hàn Quốc; Mỹ…

Trong 70 năm qua, Nhà hát Chèo Việt Nam đã nhận được nhiều Huân, Huy chương cao quý do Nhà nước và Chính phủ trao tặng, như: Huân chương chống Pháp hạng Hai (1954); Huân chương Lao động hạng Hai (1957); Huân chương Lao động hạng Ba (1960, 1963); Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng Hai (1973); Huân chương Độc lập hạng Ba (1991); Huân chương Độc lập hạng Nhì (2001); Huân chương Lao động hạng Ba (2011); Đơn vị xuất sắc nhận Cờ thi đua của Chính phủ (2014); Huân chương Lao động hạng Nhì (2016, 2021); Đơn vị xuất sắc nhận Cờ thi đua của Chính phủ (2020)… Ngoài ra, còn các danh hiệu cao quý được Nhà nước phong tặng cho nhiều cá nhân và tập thể; các giải thưởng tại những kỳ Liên hoan, hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc.

Nỗ lực đổi mới nhưng không đánh mất bản sắc

Ngoài các vở diễn Chèo cổ thường xuyên được triển khai luyện tập, nâng cao và nhiều vở diễn được dàn dựng mới để phục vụ nhân dân, tham gia các kỳ hội diễn, Nhà hát còn tiến hành khai thác các công trình bộ gõ và múa hát dân gian của NSƯT Đỗ Tùng, NSƯT Bùi Văn Ro để áp dụng vào công tác chuyên môn, nâng cao trình độ cho đội ngũ diễn viên, nhạc công của Nhà hát. Bên cạnh định hướng gìn giữ và phát triển nghệ thuật Chèo truyền thống, công tác nghiên cứu khoa học cũng được các thế hệ cán bộ, nghệ sĩ Nhà hát quan tâm, thực hiện với nhiều đề tài được đánh giá cao. Có thể kể đến như: Nghệ thuật Đạo diễn Chèo (Chủ nhiệm: GS, NSND Trần Bảng, 2001); Lịch sử Chèo đến Thế kỷ XX (Chủ nhiệm: GS Hà Văn Cầu, 2001); Nghệ thuật xây dựng hình tượng nhân vật trên sân khấu Chèo truyền thống (Chủ nhiệm: ThS Trần Minh Phượng, 2001); Mỹ thuật Chèo truyền thống (Chủ nhiệm: NSND Dân Quốc, 2001); Mỹ thuật Chèo hiện đại một chặng đường phát triển (Chủ nhiệm: NGND Dân Quốc); Nhân vật Chèo dưới góc nhìn văn hóa (Chủ nhiệm: ThS Trần Minh Phượng, 2005); Nghệ thuật Chèo dưới góc nhìn thể loại (Chủ nhiệm: NSND Hoàng Kiều, 2005); Dàn nhạc trong sự phát triển của âm nhạc Chèo (Chủ nhiệm: NSƯT Trần Vinh, 2005); Tiếp thu bản sắc dân tộc trong Chèo cổ để xây dựng Chèo đề tài hiện đại (Chủ nhiệm: ThS Trần Minh Phượng, 2011); Những khuynh hướng nghệ thuật trong sân khấu Chèo hiện đại (Chủ nhiệm: TS Trần Đình Ngôn, 2014); Kế thừa và biến đổi nghệ thuật biểu diễn Chèo cổ với đề tài hiện đại (Chủ nhiệm: ThS Nguyễn Thị Bích Ngoan, 2016)…

Một nhiệm vụ quan trọng khác luôn được Nhà hát quan tâm, đầu tư, đó là công tác đào tạo. Kể từ ngày thành lập cho đến nay, Nhà hát đã phối hợp cùng Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội triển khai 7 khóa học: Khóa 1 (1960-1964), khóa 2 (1965-1968), khóa 3 (1973-1977), khóa 4 (1979-1983), khóa 5 (1988-1992), khóa 6 (2005-2010) và khóa 7 (2014-2017).

Cũng như nhiều đơn vị nghệ thuật khác, Nhà hát Chèo Việt Nam luôn được Bộ VHTTDL, Cục Nghệ thuật biểu diễn quan tâm về chế độ chính sách cho cán bộ, nghệ sĩ. Đứng trước thực trạng giao thoa văn hóa giữa các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là sự phát triển vượt bậc của Internet, nghệ thuật truyền thống bắt đầu thực hiện lộ trình xã hội hóa. Nhà hát thực hiện tinh giản biên chế, sắp xếp lại vị trí việc làm của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động. Một trong những nhiệm vụ quan trọng là phải gìn giữ, bảo tồn loại hình nghệ thuật truyền thống, mặt khác, cần phát huy, phát triển nghệ thuật Chèo bắt nhịp phục vụ đời sống hiện tại, có thêm doanh thu, nâng cao đời sống của các nghệ sĩ. Đây cũng là thách thức lớn đối với cán bộ, nghệ sĩ của Nhà hát hiện nay.

Từ đầu năm 2020 đến nay, các chương trình biểu diễn nghệ thuật Chèo trực tuyến (chủ yếu qua nền tảng Facebook) đã nhận được sự đồng cảm và sẻ chia từ khán giả. Đặc biệt, chuỗi chương trình online Giữ lửa đam mê của Nhà hát đã để lại những ấn tượng tốt đẹp trong lòng khán giả và đồng nghiệp. Nhân dịp kỷ niệm 70 năm thành lập, Nhà hát đã chọn được 7 vở Chèo truyền thống và đã lên lịch dàn dựng, ghi hình 7 vở, thu âm lại những làn điệu truyền thống cho các thế hệ sau với các trích đoạn.

Mặc dù đời sống của người nghệ sĩ Chèo hôm nay vẫn còn vô vàn khó khăn, nhưng tập thể Nhà hát Chèo Việt Nam và từng cá nhân mỗi nghệ sĩ đều chung tay gánh vác, cố gắng để giữ gìn nghề Tổ, phát huy truyền thống 70 năm tự hào thông qua những tác phẩm hấp dẫn, đặc sắc, thể hiện bản sắc văn hóa dân tộc, xây dựng con người Việt Nam thời đại mới và gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị truyền thống với giá trị hiện đại là điều đáng ghi nhận và trân trọng.

NSND NGUYỄN THỊ BÍCH NGOAN

Khi dịp lễ Halloween đang đến gần, các bộ phim kinh dị luôn tạo sức hút lớn tại các phòng vé Bắc Mỹ. Đứng đầu danh sách này là “Halloween Kills” của hãng Universal với doanh thu công chiếu mở màn kỷ lục 50,4 triệu USD.

Ngày 17.10, Exhibitor Relations – công ty chuyên nghiên cứu và thu thập dữ liệu trong ngành giải trí – công bố số liệu trên, đồng thời nêu rõ đây là mức doanh thu cao nhất trong tuần công chiếu đầu tiên của một bộ phim kinh dị ở giai đoạn đại dịch Covid-19, vượt qua cả phim khoa học viễn tưởng “A Quiet Place Part II” (Vùng đất câm lặng phần 2) của đạo diễn John Krasinski, từng “bỏ túi” 47,5 triệu USD.

Cho dù được trình chiếu đồng thời trên dịch vụ phát trực tuyến Peacock, nhưng tác phẩm điện ảnh kinh dị này vẫn gặt hái thành công vang dội tại các phòng vé Bắc Mỹ cuối tuần. Như vậy, đây là bộ phim có hiệu suất phát hành kép tốt nhất từ trước đến nay.

“Halloween Kills” tiếp tục quy tụ sự tham dự của nữ diễn viên Mỹ gạo cội Jamie Lee Curtis trong vai Laurie Strode, cùng đạo diễn, nhà biên kịch kiêm diễn viên đồng hương Nick Castle trong vai kẻ sát nhân quái dị Michael Myers.

Cốt truyện xoay quanh những diễn biến nối tiếp của “Halloween” năm 2018, khi gia đình Laurie Strode thoát khỏi Michael Myers nhưng cuối cùng tên này đã được cứu sống và một lần nữa gây những sóng gió kinh hoàng.

Xếp ở vị trí thứ hai với doanh thu phòng vé Bắc Mỹ 24,3 triệu USD là “No Time to Die” (tạm dịch “Chưa phải lúc chết”) của đạo diễn Cary Joji Fukunaga.

“Bom tấn” mới nhất về điệp viên James Bond đã rớt hạng khỏi ngôi quán quân của tuần trước đó. Bộ phim hành động này đánh dấu lần thứ 5 và cũng là lần cuối cùng tài tử nổi tiếng Daniel Craig (53 tuổi) thủ vai James Bond với mật danh 007.

Trong phần phim mới nhất, điệp viên 007 đã rời quân ngũ và tận hưởng cuộc sống yên bình ở Jamaica. Tuy nhiên, chuỗi ngày thảnh thơi nhanh chóng chấm dứt khi đồng nghiệp cũ Felix Leiter tại Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) nhờ anh giúp giải cứu một nhà khoa học bị bắt cóc.

Nhiệm vụ này nguy hiểm hơn nhiều so với dự kiến khi James Bond phải lần theo dấu vết một nhân vật phản diện bí ẩn được trang bị công nghệ mới nguy hiểm.

Bộ phim hành động của Sony “Venom: Let There Be Carnage” (“Venom: Đối mặt tử thù”) đứng ở vị trí thứ ba khi “bỏ túi” 16,5 triệu USD. Diễn viên Tom Hardy đóng vai phóng viên điều tra Eddie Brock đồng thời là vật chủ của quái vật ngoài hành tinh Venom – giúp mang lại cho anh siêu năng lực.

Ở phần phim này, Brock phải đối diện kẻ thù mới là tên giết người hàng loạt Cletus Kasady (do Woody Harrelson thủ vai).

Vị trí thứ 4 thuộc về bộ phim hoạt hình “The Addams Family 2” của United Artists, với doanh thu 7,2 triệu USD. Đứng thứ 5 là phim chính kịch lịch sử “The Last Duel” của đạo diễn Ridley Scott với doanh thu công chiếu mở màn 4,8 triệu USD.

Dưới đây là các phim còn lại trong top 10 phim ăn khách tại Bắc Mỹ cuối tuần qua:

“Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings” (3,5 triệu USD)

“Free Guy” (680.000 USD)

“Lamb” (543.000 USD)

“Candyman” (460.000 USD)

“Dear Evan Hansen” (410.000 USD)

Nguồn: TTXVN

Kiến trúc – hấp lực của những điểm đến nổi tiếng

Nhắc đến du lịch, người ta thường liên hệ ngay tới những khung cảnh thiên nhiên trác tuyệt như bãi biển cát trắng nước trong veo, hay những đỉnh núi trập trùng xanh mướt. Nhưng thực tế cho thấy, các điểm đến sở hữu những công trình ấn tượng mới là thỏi nam châm hút khách hàng đầu.

Không khó để liệt kê những địa danh du lịchgắn với các công trình kiến trúc nổi tiếng như Ai Cập với kim tự tháp, Hy Lạp với những đền thờ các vị thần, Rome với đầu trường La Mã hayTrung Quốc với Vạn lý trường thành… Bên cạnh đó, các thành phố du lịch hàng đầu hiện nay như Paris, London, Barcelona hay Amsterdam cũng đều là những “bảo tàng kiến trúc” của nhân loại.

Ngay cả khi may mắn được ban tặng vẻ đẹp thiên nhiên lộng lẫy, các điểm đến như Santorini (Hy Lạp) hay Bagan (Myanmar) có lẽ cũng sẽ mất đi phần nào sự màu nhiệm, nếu thiếu đi nét kiến trúc Cycladic ấn tượng hay những tàn tích của triều đại Pagan. Và có lẽ đất nước Campuchia cũng không thể có được một “tài nguyên du lịch” khổng lồ nếu không có quần thể đền thờ Angkor Wat.

Không chỉ các công trình kiến trúc cổ điển, lâu đời mới đem đến sự thăng hoa cho du lịch. Nhiều điểm đến trên thế giới bỗng vụt sáng cả về du lịch lẫn đầu tư,nhờ sự xuất hiện của các công trình kiến trúc. Có thể kể đến Bilbao – thành phố lớn nhất xứ Basque được đánh thức bởi Bảo tàng Guggenheim –  mộtcông trình kiến trúc tiên phong, thánh địa của nghệ thuật đương đại thế giới. Hay như White City của Tel Aviv, nhờ sở hữu nét kiến trúc Bauhaus đặc trưng mà đã trở thành điểm đến nổi tiếng, được UNESCO công nhận là Di sản thế giới.

Và có lẽ sẽ thật thiếu sót nếu bỏ qua Dubai khi bàn về sự song hành của kiến trúc và du lịch. Chỉ trong vòng 20 năm, từ một thành phố không mấy tiếng tăm sống dựa vào dầu mỏ, Dubai đã “lột xác” thành “vương quốc du lịch” giàu có số một thế giới, nhờ vào các công trình kỳ vỹ, đẳng cấp, khác biệt đến mức được ví như “đến từ hành tinh khác”. Đến nay, dầu mỏ chỉ chiếm 5% tổng thu nhập của Dubai, 95% còn lại đến từ du lịch và bất động sản.

Rõ ràng, kiến trúc đóng vai trò không nhỏ tạo ra hấp lực cũng như thúc đẩy sự pháttriển của các điểm đến. Và đó cũng là lý do tại sao Nam Phú Quốc thời gian gần đây, với những công trình kiến trúc độc đáo do tập đoàn Sun Group kiến tạo, đang trở thành một “hiện tượng” du lịch và nhận được nhiều sự quan tâm của cả du khách lẫn các nhà đầu tư.

Những “biểu tượng” mới của du lịch Phú Quốc

Không khó để tìm thấy những bãi biển thiên nhiên trong xanh, hoang sơ,thậm chí, những Bãi Sao, Bãi Kem của Nam đảo đều đã lọt top những bãi biển đẹp nhất thế giới. Nhưng sự sống động và sức sống của Nam đảo lại chỉ được thực sự đánh thức, khi có sự xuất hiện của những công trình kiến trúc ghi đậm dấu ấn khác biệt.

Ở bờ Tây Nam đảo, nơi có địa thế giậtcấp theo sườn đồi cùng chiều cao 35m lý tưởng trên mực nước biển, một “thị trấn Địa Trung Hải” đẹp như mơ đã được Tập đoàn Sun Group kiến tạo, để du khách không ngừng trầm trồ.

Tâm điểm của nơi đây là khu Central Village với tháp đồng hồ cao 75m, sở hữu kiến trúc mô phỏng nguyên bản tháp chuông nổi tiếng trên quảng trường San Marco, Venice, Italia, đặt giữa những khối nhà phân cấp đủ màu sắc, những ô cửa sổ thơ mộng hướng ra mặt biển lấp lánh cùng cung đường dạo ôm theo vách đá.

Hồn cốt và vẻ đẹp cổ kính của “thị trấn Địa Trung Hải” này được tái hiện tinh tế qua những lớp sơn giả cổ cầu kỳ. Biển số nhà làm bằng gốm, hệ thống ống thoát nước bên hiên nhà, các hoa văn trên cộtđiện, phào, chỉ trên cửa sổ, và cả lan can sắt dẫn lối trong nội khu, những chi tiết nhỏ được tái hiện sống động, như mang cả “linh hồn” Địa Trung Hải về bên biển Ngọc.

Ngay cạnh “thị trấn Địa Trung Hải”, công trình ga đi cáp treo Hòn Thơm cũng là một điểm nhấn kiến trúc độc đáo, tái hiệnvẻ đẹp choáng ngợp của những đấu trường La Mã cổ đại.

Bên Bãi Kem, JW Marriott Phu Quoc Emerald Bay,kiệt tác nghỉ dưỡng mang hình dáng một ngôi trường đại học giả tưởng của Bill Bensley và Sun Group, lại đem đến góc nhìn độc đáo về kiến trúc Pháp.

Toàn bộ khu nghỉ dưỡng được thiết kế và sắp đặt theo từng phân khoa trong một ngôi trường mang phong cách kiến trúc Pháp lãng mạn, kết hợp với những chỉ dấu văn hoá bản địa như bức tượng chú chó Phú Quốc hay dãy nhà mô phỏng kiến trúc của phố cổ Hội An, đem đến sự thân quen mà vẫn lạ lẫm, ấn tượng.

Dấu ấn nghệ thuật kiến trúc đặc sắc tại Nam Đảo vẫn tiếp tục được nối dài với kiến trúc “siêu khối” mang âm hưởng Địa Trung Hải tại khu đô thị Sun Grand City New An Thới; kiến trúc mô phỏng làng chài ven biển của New World Phu Quoc Resort; và sắp tới là “Ngôi làng nhiệt đới” Sun Tropical Village với những căn biệt thự mangphong cách Tropical – Indochine, tiên phong cho xu hướng wellness second home tại đảo Ngọc.

Chiêm ngưỡng các công trình kiến trúc độc đáo này, dễ thấy một chiến lược rõ ràng của Sun Group khi đầu tư vào “hệ sinh thái” của tập đoàn này tại Nam đảo. Tương tự như Dubai, hay gần gũi hơn là Maldives hay Singapore, tinh hoa kiến trúc thế giới kết hợp với thiên nhiên tuyệt tác sẽkhông chỉ đổi thay diện mạo, tạo nên sự khác biệt cho Nam đảo, mà còn mang đến những cơ hội phát triển bền vững cho Phú Quốc, cả về du lịch lẫn đầu tư. Một tương lai sôi động, phồn thịnh bền vững của thành phố đáng sống Phú Quốc đang được xây nền móng ngay từ chính những tinh hoa kiến trúc đang được tạo dựng hôm nay.

H.H

Sự trì trệ, lạc hậu, không theo kịp bước phát triển của thời đại đang là thách thức lớn, đòi hỏi kịch Việt phải có sự thay đổi, lột xác mạnh mẽ.

Sức hút của kịch nói ngày càng giảm sút

Nhân dịp này, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam cùng các đơn vị Nhà hát Kịch Việt Nam, Nhà hát Kịch Hà Nội, Nhà hát Tuổi Trẻ… đã cùng chung tay dàn dựng vở Chén thuốc độc của cố tác giả Vũ Đình Long – vở diễn đầu tiên có kịch bản do người Việt viết, đánh dấu sự ra đời chính thức của kịch nói. Từ đó đến nay, sân khấu kịch đã khẳng định là một trong những ngành nghệ thuật tiên phong khi có nhiều ưu thế phản ánh trực diện hiện thực cuộc sống. Có những giai đoạn mà người xem rồng rắn xếp hàng trước cửa rạp, thậm chí mua cả vé chợ đen để được thưởng thức những Hồn Trương Ba, da Hàng Thịt, Tôi và chúng ta, Nhân danh công lý, Đợi đến mùa xuân, Bệnh sĩ, Cuộc đời tôi… Có những vở mỗi ngày phải diễn tới 4-5 suất để áp ứng yêu cầu của khán giả, khi mà người ta xem kịch như một món ăn tinh thần không thể thiếu.

Nghĩ về sân khấu kịch của một thời vàng son, chúng ta có thể kể ra hàng loạt những tên tuổi “đình đám” như: Tác giả Lưu Quang Vũ, Xuân Trình; Đạo diễn Thế Lữ, NSND Nguyễn Đình Nghi, NSND Doãn Hoàng Giang, NSND Xuân Huyền, NSND Lê Hùng, NSƯT Đoàn Anh Thắng… Còn ngày hôm nay, kịch nói đang thiếu những dấu ấn và phong cách sáng tạo riêng khiến những vở kịch cứ nối tiếp ra đời với mô típ và cách dàn dựng na ná nhau, mờ nhạt, không cho người xem cái cảm giác phải nóng bừng lên, phải hoà mình vào những tình tiết, phải sống với hoàn cảnh và số phận của từng nhân vật trên sân khấu.

Vì sao sân khấu kịch nói ngày hôm nay không còn sức hấp dẫn như những giai đoạn phát triển huy hoàng trước đây? Khác với những thể loại nghệ thuật khác, công chúng của kịch nói đòi hỏi tác phẩm phải bám sát được hơi thở của xã hội đương đại với những mới mẻ, sinh động và lôi cuốn. Nhưng trên thực tế, những vở diễn như vậy còn quá hiếm hoi, trong khi các phương tiện nghe nhìn công nghệ cao và nhiều loại hình giải trí hấp dẫn ồ ạt xuất hiện làm cho sức hút nghệ thuật truyền thống nói chung, của kịch nói nói riêng ngày càng giảm sút. PGS.TS Phạm Duy Khuê còn cho rằng: “Không chỉ thiếu kịp thời nắm bắt trình độ nhận thức và xu thế giải trí của công chúng trẻ, mà một bộ phận những người làm sân khấu kịch vẫn bằng lòng một cách tự mãn, sáo mòn và quẩn quanh với lối tư duy trong quá khứ, thậm chí, họ còn rất đắc ý về số lượng tác phẩm đã và đang sản xuất ra của mình, mà không biết rằng hiện thực và nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của công chúng đang thay đổi và sân khấu cũng cần phải thay đổi để phù hợp”.

Trong khi đời sống đang tồn tại nhiều điều nhức nhối như vấn nạn tham ô, tham nhũng, cảnh gia đình máu mủ tương tàn vì tranh giành đất đai, nhà cửa; cảnh vợ chồng xô xát, con cái hư hỏng hỗn hào… Ở chiều hướng tích cực, xã hội cũng đang đầy ắp những câu chuyện hay, hình ảnh đẹp, cảm động về sự chia sẻ, nghĩa đồng bào, những tấm gương hy sinh vì cộng đồng… Hiện thực ngồn ngộn tư liệu sống ngoài kia chính là nguồn cảm hứng vô tận cho sân khấu kịch nhưng lại không được đề cập hoặc có nhưng không chuyển tải được rõ nét, chân thực. Rõ ràng chúng ta đang thiếu những nhà biên kịch tài năng, những “phù thủy” sân khấu. Từ ngày nhà biên kịch Lưu Quang Vũ mất đi, đã qua cả một chặng đường dài 30 năm có lẻ với bao trông ngóng mòn mỏi, chúng ta vẫn chưa tìm thấy một gương mặt xuất sắc để thay thế?!

Vì sao cứ mãi “ăn mày dĩ vãng”?

NSƯT Bùi Như Lai, đạo diễn được giao dàn dựng tác phẩm Chén thuốc độc thổ lộ: “Tôi có cảm giác lực lượng tác giả sân khấu hôm nay viết kịch bản vì nhu cầu cá nhân của họ chứ không phải để phục vụ công chúng. Đó là lý do mà nhiều nhà hát đã phải dựng lại những kịch bản cũ. Chúng ta đang thiếu một thế hệ tác giả kế cận có thể viết được những kịch bản mang tính thời đại và có giá trị lâu dài như các tác giả trước đây. Hằng năm, Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam đều tổ chức các trại sáng tác, tuy nhiên, quanh đi quẩn lại vẫn chỉ là một vài cái tên quen thuộc tham gia, có khi kịch bản đã được viết từ rất lâu, họ mang ra xào xáo và đặt lại tên theo kiểu “bình mới rượu cũ”. Vậy thử hỏi làm sao có được những kịch bản nóng bỏng tính thời sự?”.

Đạo diễn, NSƯT Trần Lực, người được trao giải Đạo diễn xuất sắc tại Liên hoan sân khấu Thủ đô 2020 nhận định: “Tôi cho rằng sân khấu kịch trở nên lạc hậu, tụt dốc chính là do nhận thức về sáng tạo của người nghệ sĩ. Với nghệ thuật thì dấu ấn sáng tạo cá nhân là vô cùng quan trọng, thì đây chính là cái mà chúng ta đang thiếu. Chưa kể rằng, từ tác giả cho tới người quản lý các đơn vị nghệ thuật cũng đang tự tạo ra ranh giới và tự kiểm duyệt cho mình bằng cách né tránh những đề tài thời sự được cho là “nhạy cảm”. Hãy làm nghệ thuật với cái tâm sáng và đừng tự bào mòn đi cái tôi của chính mình. Vì sao sân khấu kịch giậm chân tại chỗ và ngày càng mất đi khán giả? Tôi thực sự tin khán giả vẫn còn yêu sân khấu. Vấn đề là sản phẩm của chúng ta thế nào và chúng ta có hiểu được khán giả đang muốn gì?”.

Có thể thấy, sân khấu kịch nói đang đứng trước đòi hỏi phải có sự vận động, đổi mới từ tư duy của người sáng tạo cho tới cơ sở vật chất, nhà hát. Đạo diễn, NSƯT Bùi Như Lai cho biết, anh đã từng đi thực tế tìm hiểu sân khấu của nhiều quốc gia và thấy rằng việc chú trọng đầu tư cho các nhà hát của họ là rất lớn. Đạo diễn dẫn ra ví dụ khi tới tìm hiểu sân khấu Nhật Bản, họ đầu tư kinh phí xây dựng một nhà hát lên tới trên 200 triệu đô la, không chỉ để biểu diễn nghệ thuật mà còn là một quần thể văn hoá, kiến trúc với rất nhiều tính năng hiện đại. Được nhìn ngắm một công trình kiến trúc hoành tráng dành cho nghệ thuật biểu diễn, chắc hẳn không chỉ NSƯT Như Lai mà tất cả những người làm nghệ thuật sân khấu Việt Nam cũng đều chạnh lòng, ao ước.

Sân khấu kịch nói hôm nay, đặc biệt ở khu vực phía Bắc đang mang diện mạo nửa bao cấp, nửa thị trường. Cơ sở vật chất thiếu thốn, đầu tư kinh phí quá eo hẹp, nhiều vở diễn ra đời được một thời gian ngắn ngủi để rồi “cất kho”, và quan trọng hơn cả là không có kịch bản hay thì đạo diễn dẫu có tài năng cũng khó có thể vùng vẫy và phát huy sáng tạo. Tất cả như đang trong cảnh chợ chiều hiu hắt!

Dịp kỷ niệm 100 năm hình thành và phát triển sân khấu kịch Việt Nam cũng là lúc những người làm nghệ thuật cần thức dậy sau một giấc ngủ dài, nghiêm túc hoạch định con đường đi mới với những xu hướng mới cho sân khấu kịch nói. Muốn tồn tại, phát triển thì kịch Việt phải vận động, phải đổi mới để nâng cao chất lượng về mọi mặt. Dẫu biết để thay đổi không phải là chuyện một sớm, một chiều, nhưng không vì thế mà những người quản lý nghệ thuật cũng như giới nghệ sĩ cứ mãi làm nghề theo kiểu được chăng hay chớ, buông xuôi…

 Nguồn: THÚY HIỀN – Báo Điện tử Văn hóa