VH – Nhằm tôn vinh, bảo tồn và phát huy các giá trị bản sắc của văn hóa dân tộc Dao trong đời sống đương đại, Ngày hội Văn hóa dân tộc Dao toàn quốc lần đầu tiên sẽ được Bộ VHTTDL tổ chức tại tỉnh Tuyên Quang trong các ngày 29-30.9. Dấu ấn của ngày hội được hứa hẹn không chỉ về quy mô mà còn là một không gian đậm đặc các giá trị văn hóa tinh túy, lâu đời đã được đồng bào Dao gìn giữ, lưu truyền qua nhiều thế hệ.
Đại diện địa phương “chủ nhà”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang Nguyễn Hải Anh (Trưởng BTC, Phó BCĐ Ngày hội) nhấn mạnh, Ngày hội Văn hóa dân tộc Dao toàn quốc lần đầu tiên là một sự kiện văn hóa rất ý nghĩa, đặc biệt trong công cuộc bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của 54 dân tộc Việt Nam nói chung và của dân tộc Dao nói riêng.
Là địa bàn có đông người Dao sinh sống, Tuyên Quang đã được Bộ VHTTDL lựa chọn là đơn vị đăng cai ngày hội này. Vì vậy, lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo các Sở, ngành, đơn vị chức năng chuẩn bị chu đáo, khẩn trương các công việc có liên quan đến công tác tổ chức và nội dung của ngày hội…
Kịch bản đêm khai mạc được thiết kế với ý tưởng khai thác những giá trị độc đáo, tiêu biểu nhất trong kho tàng văn hóa người Dao nhưng cách thể hiện phải mới lạ, không trùng lặp với các đêm khai mạc theo “form” sân khấu hóa, nhàm chán và lặp lại. Theo đó, sẽ có ba nội dung trích đoạn các giá trị văn hóa tiêu biểu của dân tộc Dao gồm: lễ cấp sắc, trích đoạn đón dâu trong đám cưới của người Dao, trình diễn trang phục truyền thống của dân tộc Dao được chọn làm “sườn” nội dung chính trong đêm mở màn ngày hội. |
Ông Nguyễn Vũ Phan, quyền Giám đốc Sở VHTTDL tỉnh Tuyên Quang, Phó trưởng ban thường trực BTC Ngày hội cho biết, cho đến thời điểm này, Sở VHTTDL Tuyên Quang đã hoàn thành các khâu cơ bản như xây dựng kịch bản lễ khai mạc cũng như triển khai lắp dựng sân khấu tại hai địa điểm ở thành phố Tuyên Quang là Quảng trường Nguyễn Tất Thành (phía trước Tượng đài Bác Hồ với nhân dân các dân tộc tỉnh Tuyên Quang) và khu vực hồ Công viên.
Đêm khai mạc Ngày hội sẽ diễn ra tại sân khấu Quảng trường Nguyễn Tất Thành vào tối 29.9. Là tác giả kịch bản, ông Nguyễn Vũ Phan cho biết, kịch bản được thiết kế với ý tưởng khai thác những giá trị độc đáo, tiêu biểu nhất trong kho tàng văn hóa người Dao nhưng cách thể hiện phải mới lạ, không trùng lặp với các đêm khai mạc theo “form” sân khấu hóa, nhàm chán và lặp lại.
Theo đó, ông Phan lựa chọn ba nội dung trích đoạn các giá trị văn hóa tiêu biểu của dân tộc Dao gồm: lễ cấp sắc, trích đoạn đón dâu trong đám cưới của người Dao, trình diễn trang phục truyền thống của dân tộc Dao làm “sườn” nội dung chính trong đêm mở màn ngày hội. “Với sự đan xen nhuần nhuyễn của âm nhạc, vũ điệu, trang phục và những thông điệp văn hóa thông qua từng lễ hội, đêm khai mạc sẽ cố gắng khắc họa nổi bật từng “lát cắt” văn hóa sinh động của dân tộc Dao, thông qua các mảng miếng khúc triết và rõ nét.
Hiện nay, các nghệ nhân, diễn viên người Dao trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đang gấp rút triển khai công tác tập luyện theo từng mảng nội dung, sau đó sẽ ghép lại trong chương trình tổng thể. Dự kiến có gần 230 nghệ nhân, diễn viên quần chúng người Dao trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, cùng với 120 diễn viên chuyên nghiệp của Nhà hát Ca Múa nhạc Việt Nam, Nhà hát Ca Múa nhạc Việt Bắc và Đoàn Nghệ thuật tỉnh Tuyên Quang được huy động để tham gia đêm khai mạc ”, ông Nguyễn Vũ Phan cho biết.
Hiện nay, các nghệ nhân, diễn viên người Dao trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang đang gấp rút tập luyện cho chương trình nghệ thuật khai mạc ngày hội. Dự kiến có gần 230 nghệ nhân, diễn viên quần chúng dân tộc Dao trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, cùng với 120 diễn viên chuyên nghiệp của Nhà hát Ca Múa nhạc Việt Nam, Nhà hát Ca Múa nhạc Việt Bắc và Đoàn Nghệ thuật tỉnh Tuyên Quang được huy động để tham gia đêm khai mạc. |
Theo kế hoạch, Ngày hội Văn hóa Dân tộc Dao toàn quốc lần thứ nhất sẽ có sự tham gia của 12 tỉnh, thành phố. Ngoài tỉnh “chủ nhà” , các địa phương khác cùng quy tụ về vùng đất quê hương cách mạng, tham gia ngày hội tôn vinh văn hóa dân tộc Dao gồm có: Hà Giang, Sơn La, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Hà Nội, Thanh Hóa, Phú Thọ, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lai Châu, Thái Nguyên. Với chủ đề: “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Dao trong thời kỳ đổi mới- hội nhập và phát triển bền vững đất nước”, Ngày hội lựa chọn Tuyên Quang làm tỉnh đăng cai bởi cùng với Hà Giang, Tuyên Quang là địa phương có đông người Dao sinh sống nhất trong cả nước, với khoảng 100 ngàn người.
Theo ông Nguyễn Vũ Phan: “Văn hóa dân tộc Dao rất sống động và đa dạng, các nhánh Dao cũng tương đối phong phú, tiêu biểu có thể kể đến Dao đỏ, Dao Tiền, Dao Thanh Y, Dao Quần trắng, Dao Quần chẹt… Mỗi nhóm đều có những nét đặc trưng riêng biệt, tất cả cùng cộng hưởng để tạo nên bức tranh đa sắc, nhiều giá trị độc đáo của dân tộc này”.
Ngoài đêm khai mạc, ngày hội cũng sẽ diễn ra với nhiều nội dung phong phú. Hoạt động văn hóa, văn nghệ quần chúng sẽ diễn ra tại sân khấu hồ Công viên, trong đó mỗi tỉnh tham gia 4 tiết mục nghệ thuật đặc trưng, điểm nhấn là những làn điệu dân ca, dân vũ, dân nhạc Dao cổ. Ở phần trình diễn trang phục nữ truyền thống, mỗi địa phương cũng sẽ lựa chọn, giới thiệu những trang phục nguyên gốc, đại diện cho từng nhóm dân tộc Dao tiêu biểu.
Phần trình diễn, giới thiệu các trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống của dân tộc Dao cũng là nội dung sẽ mang đến nhiều trải nghiệm thú vị. Bên cạnh đó, du khách cũng có cơ hội được thưởng thức các món ẩm thực hương vị đậm đà; xem thi đấu các môn thể thao, trò chơi dân gian truyền thống của dân tộc Dao và các hình ảnh, sản phẩm văn hóa truyền thống, các nhạc cụ, trang phục dân tộc… được trưng bày tại triển lãm “Sắc màu văn hóa dân tộc Dao”. |
“Phần trình diễn, giới thiệu các trích đoạn lễ hội, nghi thức sinh hoạt văn hóa truyền thống của dân tộc Dao cũng là nội dung sẽ mang đến nhiều trải nghiệm thú vị.
Bên cạnh đó, du khách đến Tuyên Quang trong những ngày này cũng có cơ hội được thưởng thức các món ẩm thực hương vị đậm đà; xem thi đấu các môn thể thao, trò chơi dân gian truyền thống của dân tộc Dao và các hình ảnh, sản phẩm văn hóa truyền thống, các nhạc cụ, trang phục dân tộc… được trưng bày tại triển lãm “Sắc màu văn hóa dân tộc Dao”, ông Nguyễn Vũ Phan thông tin.
Cho biết về nội dung hội thảo “Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Dao trong bối cảnh hội nhập và phát triển đất nước”, Vụ trưởng Vụ Văn hóa dân tộc (Bộ VHTTDL) Nguyễn Thị Hải Nhung nhấn mạnh, hội thảo là một trong những nội dung trọng tâm của ngày hội. Bộ VHTTDL đã chỉ đạo 12 địa phương tham gia chuẩn bị chu đáo những tham luận, ý kiến tại hội thảo nhằm đưa ra những giải pháp thiết thực cho công cuộc bảo tồn, phát huy các giá trị bản sắc của dân tộc Dao trong đời sống đương đại.
Bên cạnh đó, các nội dung hoạt động du lịch trong khuôn khổ Ngày hội cũng sẽ được Tổng cục Du lịch và tỉnh Tuyên Quang lên kế hoạch. Song song với các chương trình nghệ thuật, ẩm thực, lễ hội, các đoàn tham gia cũng có cơ hội tham gia các hoạt động trải nghiệm, tham quan di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh trên địa bàn của Thủ đô gió ngàn, quê hương cách mạng.
(Nguồn: Hoàng Ngân – Báo Điện tử Văn hóa, Bộ VHTTDL)