VH- Chuẩn bị cho Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên sân khấu Chèo chuyên nghiệp toàn quốc do Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ VHTTDL tổ chức tại thành phố Thanh Hóa vào đầu tháng 8 tới, các nghệ sĩ trẻ của 15 đơn vị nghệ thuật Chèo chuyên nghiệp đang ra sức tập luyện với quyết tâm cao độ.
Các thí sinh dự thi năm nay đông đảo và đều trẻ về tuổi đời lẫn tuổi nghề. Như Nhà hát Chèo Thái Bình có 9 diễn viên; Nhà hát Chèo Việt Nam có 8 diễn viên; Nhà hát Chèo Hải Dương có 7 diễn viên; Nhà hát Chèo Quân đội có 6 diễn viên; Nhà hát Chèo Hà Nội và Nhà hát Chèo Bắc Giang có 4 diễn viên dự thi… Phần lớn các em đều thuộc thế hệ 9x. Thậm chí có em vừa mới tốt nghiệp, đi làm được mấy tháng như diễn viên Thanh Tân của Nhà hát Chèo Hà Nội, diễn viên Phương Tuấn của Nhà hát Chèo Bắc Giang. Tất cả các em đều có tố chất tốt, giọng hát hay, diễn xuất đầy thanh xuân, tươi tắn và yêu nghề, sẽ là nguồn nhân lực trẻ kế cận đầy tiềm năng của ngành Chèo.
Những vai diễn được các đơn vị lựa chọn cho các diễn viên trẻ dự thi năm nay phần lớn nằm trong các trích đoạn Chèo cổ như Tuần Ty – Đào Huế, Xúy Vân giả dại, Thị Màu lên chùa, Hề cu Sứt, Thầy bói đi chợ, Dương Lễ chia tay Châu Long, Lưu Bình hợp ẩm cùng Châu Long, Thị Phương dắt mẹ chồng chạy giặc… Ngoài ra, một số vai diễn trong các trích đoạn chèo mới tiêu biểu cũng được các em đăng ký dự thi như Vợ chồng ông chài, Đôi lứa xứng đôi, Thị Hến kén chồng, Hoàng Trìu kén vợ, Chôn hề… Ngoại trừ vai Chí Phèo – Thị Nở trong trích đoạn Đôi lứa xứng đôi là thuộc đề tài cận đại, còn lại các vai diễn đăng ký dự thi đều thuộc đề tài dân gian, huyền thoại, lịch sử. Điều này cho thấy khoảng trống những vai diễn mẫu mực đề tài hiện đại trên sân khấu chèo.
Để nâng cao hơn nữa chất lượng chuyên môn cho các diễn viên trẻ, lãnh đạo nhiều đoàn, nhà hát còn mời các nghệ sĩ tài năng, có bề dày kinh nghiệm trong chính vai diễn mà các em dự thi về dàn dựng, hướng dẫn và truyền vai. Như Nhà hát Chèo Hà Nội mời NSƯT Thúy Ngần, NSƯT Mai Hương, NSƯT Thu Huyền; Nhà hát Chèo Hải Dương mời NSƯT Minh Thu, NSƯT Thanh Bình, NSƯT Đoàn Vinh, NSƯT Kim Hoàn; Nhà hát Chèo Bắc Giang mời NS Lê Mạnh Huấn, NSƯT Đoàn Vinh; Nhà hát Chèo Thái Bình mời NSƯT Vũ Ngọc Cải, NSƯT Ánh Điện, NSƯT Thanh Hiện; Nhà hát Chèo Quân đội mời NSND Ngọc Viễn, NSND Mạnh Tiến, NSƯT Thanh Bình, NSƯT Thúy Ngần, NSƯT Ngọc Minh… Để các em đi thi đạt kết quả cao, có lãnh đạo đoàn, nhà hát còn bố trí thời gian tập luyện sớm cho các em ngay từ tháng 5, 6 (như Nhà hát Chèo Hải Dương).
Đánh giá về chất lượng của các thí sinh, lãnh đạo các đoàn, nhà hát đều có nhiều tin tưởng, hi vọng vào thế hệ kế cận. Theo NSƯT Bùi Quang Toàn (Giám đốc Nhà hát Chèo Hải Dương): “Mặc dù Nhà hát gặp nhiều khó khăn, nhưng Ban lãnh đạo vẫn tạo mọi điều kiện để cho các nghệ sĩ trẻ vào Thanh Hóa tham dự Cuộc thi. Điều đáng mừng là Nhà hát hiện nay quy tụ được một lực lượng nghệ sĩ trẻ có tố chất, say nghề, được đào tạo từ chính “chiếc nôi” của Nhà hát. Dù các em có tuổi đời còn trẻ nhưng đã tham gia nhiều chương trình biểu diễn nghệ thuật, thường xuyên được Ban lãnh đạo Nhà hát cho rèn luyện về chuyên môn”. Còn theo NSƯT Vũ Ngọc Cải (Giám đốc Nhà hát Chèo Thái Bình): “Với phương châm bảo tồn nghệ thuật chèo truyền thống bằng con người, Nhà hát Chèo Thái Bình luôn định hướng đào tạo các nghệ sĩ trẻ theo lối “chuẩn chỉ”, tức là phải giữ đúng chèo truyền thống để các em hiểu và gìn giữ giá trị của nghệ thuật chèo không bị mai một. Trên cơ sở đó, Nhà hát đã có được một lực lượng diễn viên trẻ vững chuyên môn và đặc biệt nhiều em có giọng hát hay, quý hiếm trong ngành chèo như Hồng Vân, Thu Hà, Văn Hùng”. Trong khi đó, đạo diễn Lê Mạnh Huấn, một trong những người được mời hướng dẫn dàn dựng cho các tiết mục dự thi của Nhà hát Chèo Bắc Giang đã đánh giá: “Nhà hát Chèo Bắc Giang, đơn vị duy nhất của chiếng chèo xứ Kinh Bắc có 4 diễn viên trẻ dự thi có nhiều triển vọng tốt, trong đó Hồng Liên có chất giọng hay, vào loại hiếm của ngành chèo. Nếu các em bố trí thêm thời gian tập luyện, chắc chắn sẽ đạt chất lượng hiệu quả hơn nữa”.
Cuộc thi Tài năng trẻ diễn viên sân khấu chèo chuyên nghiệp toàn quốc được tổ chức hai năm một lần, là dịp để phát hiện tài năng và khuyến khích, động viên các diễn viên trẻ tiếp tục cống hiến, đóng góp cho sự nghiệp sân khấu chèo; đồng thời là dịp để các nhà quản lý đánh giá thực trạng đội ngũ diễn viên trẻ hiện nay, từ đó có những giải pháp thúc đẩy, bồi dưỡng, đào tạo lực lượng nghệ sĩ trẻ. Tuy nhiên, đào tạo được một đội ngũ diễn viên trẻ có tài năng kế cận nghiệp Chèo đã khó, vấn đề giữ chân các nghệ sĩ trẻ để các em tiếp tục bám nghề, gìn giữ nghệ thuật Chèo truyền thống lại càng khó khăn hơn. Đây cũng là bài toán “hóc búa” đối với tất cả lãnh đạo các đoàn nghệ thuật sân khấu chèo nói riêng và sân khấu kịch hát dân tộc nói chung trong cơ chế thị trường hiện nay.
(Nguồn: Báo Điện tử Văn hóa – BỘ VHTTDL)